Στις 29 Δεκεμβρίου 2023, απεβίωσε στην Αθήνα η χωριανή μας Φανή Δημοπούλου. Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει την Κυριακή 31 Δεκεμβρίου στην Αμουδάρα Καστοριάς, τόπο καταγωγής του συζύγου της. Μεγάλη η προσφορά της στο δημοτικό τραγούδι και ιδιαίτερα στο χωριό μας. Συμμετείχε ενεργά στις εκδόσεις των μουσικών cds που έχει εκδώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογός μας, με μεγάλη απήχηση, καθώς επίσης στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων στο χωριό μας. Πηγή: https://www.dolo.gr/
Στην Πωγωνιανή οι Ιταλοί μοιράζουν στους μαθητές μαύρα πουκάμισα μελανοχιτώνων.
Οι Ιταλοί στην Πωγωνιανή εγκατέστησαν αμέσως Αστυνομία στο σπίτι ιδιοκτησίας Κυρούση η οποία λειτούργησε καθ΄ όλη τη διάρκεια της «Πρώτης Κατοχής». Στην Πωγωνιανή, σε αυτό το διάστημα, οι Ιταλοί συμπεριφέρθηκαν μάλλον καλά. Σύχναζαν στα καφενεία και προσπαθούσαν να δημιουργήσουν καλές σχέσεις. Κατά την μαρτυρία του Κώστα Γκιόσου, μαθητή τότε της δευτέρας τάξης του Γυμνασίου: «Στις πρώτες μέρες της κατοχής έφθασε στην Πωγωνιανή μία λευκή κούρσα από τη οποία κατέβηκαν τρεις Ιταλοί με ομοιόμορφες καπαρτίνες και ρεμπούπλικες. Ζήτησαν τον Γυμνασιάρχη, και πήγαν με το αυτοκίνητο πλησίον του Γυμνασίου, κοντά στο σπίτι του Δημητριάδη. Ο Γυμνασιάρχης και μερικοί από τους καθηγητές, πιθανόν οι Αντ. Λίβας και Μάνθος Οικονόμου, οι οποίοι δεν είχαν φύγει γιατί είχαν εκεί τις οικογένειες, μαζί και μαθητές, ήταν στο χώρο του γυμναστηρίου κάτω από το Γυμνάσιο. Εκεί τους δέχθηκε ο Γυμνασιάρχης Ιωάννης Παπαγεωργίου, χωρίς να τους οδηγήσει στο γραφείο. Εκεί οι επισκέπτες είπαν στο Γυμνασιάρχη εις επήκουον και των μαθητών και σε άπταιστα Ελληνικά: «οι μαθηταί που φοιτούν εις το ενταύθα Γυμνάσιον να συνεχίσουν κανονικά τα μαθήματά των και να μη φοβούνται τίποτε».
•
Την παραμονή, 27 Οκτωβρίου 1940, δύο γυναίκες από το χωριό Περιστέρι
φόρτωσαν τα ζώα τους με φακή νέας σοδειάς, που δεν ήταν βραστερές, και
ξεκίνησαν για τον μύλο στον Παρακάλαμο να κάνουν ανταλλαγή με ρεβίθια.
Πέρασαν το βουνό «Κασιδιάρης» από τα γνωστά δρομολόγια και έκαναν την
ανταλλαγή που ήθελαν. Το δρομολόγιο μακρύ και το μονοπάτι δύσκολο πάνω
από τον «Κασιδιάρη». Δεν χρησιμοποιούνταν και κάθε μέρα. Αργά το
απόγευμα, λίγο πριν σουρουπώσει, κατέβαιναν τον «Κασιδιάρη» προς το
χωριό τους. Κάτω τα χωριά σαν σε τηγάνι και στο βάθος ο κάμπος της
Δερόπολης. Στα χρώματα του δειλινού, ο τόπος έμοιαζε μια ζωγραφιά. Εκεί
όμως στο βάθος του κάμπου της Δερόπολης βλέπουν μια σειρά από φώτα να
κινούνται. Έμοιαζαν με «λαμπαδηφορία», όπως είπαν όταν έφθασαν στο
χωριό. Μια ατελείωτη σειρά από φώτα στο δρόμο του Αργυροκάστρου. Ήταν τα
Ιταλικά μηχανοκίνητα τμήματα που πλησίαζαν προς τα σύνορα, στην
Κακαβιά.
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940, στο Γυμνάσιο Πωγωνιανής....
Στην Πωγωνιανή λειτουργούσε το Γυμνάσιο με 300 περίπου μαθητές και μαθήτριες. Από αυτούς οι 100 ήταν από τα χωριά της Βορείου Ηπείρου που ήταν τώρα ιταλοκρατούμενη, άλλοι 100 από τα χωριά του Πωγωνίου και οι υπόλοιποι 100 από διάφορα μέρη πέραν του Πωγωνίου.
Το Παλιό Γυμνασιακό Οικοτροφείο Πωγωνιανής
Η κήρυξη του πολέμου βρίσκει τους μαθητές σε μια κατάσταση αβεβαιότητας, αμηχανίας μέχρι του πανικού. Από τη νύχτα είναι στο πόδι και φέρνουν γύρω στο κέντρο του χωριού προσπαθώντας να μάθουν τι γίνεται.
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 1940: Γυμνάσιο Πωγωνιανής, 300 μαθητές αφήνονται σαν πανικόβλητα αγρίμια να βρούν δρόμους επιστροφής στα χωριά τους, πεζοπορώντας
Στις 26 Οκτωβρίου 2009 έγινε η παρουσίαση ενός νέου βιβλίου του κ. Κωνσταντίνου Κωστούλα με τίτλο «Γεγονότα στο Πωγώνι και το Χρονικό του Ανεξάρτητου Τάγματος Δελβινακίου» στο Ξενοδοχείο Μεγάλο Σεράι (Grand Serai) του επιχειρηματία κ. Μήτση (το πρώην Ξενία Ιωαννίνων) σε κατάμεστη αίθουσα με την παρουσία του Νομάρχη Αλέκου Καχριμάνη, του Δημάρχου Νίκου Γκόντα, του Βουλευτού πρώην Υπουργού κ. Τασούλα, των Προξένων Αλβανίας και Ιταλίας, του Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αλλά και προσώπων σχέσιν έχοντα με τις περιγραφόμενες προσωπικές αναμνήσεις στο εν λόγω βιβλίο. Συντονιστής της εκδήλωσης ο κ. Γιάννης Κεϊσογλου, δημοσιογράφος του Πρωϊνού Λόγου των Ιωαννίνων, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Για το βιβλίο είπαν θερμά λόγια καρδιάς ο φιλόλογος - συγγραφέας Νίκος Υφαντής, ο Πρόεδρος των εφέδρων αξιωματικών κ. Βαρζώκας, ο ίδιος ο συγγραφέας Κωστούλας που «έκλεψε» την παράσταση όταν θυμίζοντας περιστατικά από το βιβλίο του, απευθύνονταν ονομαστικά σε παριστάμενους στην αίθουσα.
Το 1990 στο Πωγώνι, οργανώθηκαν τοπικές εκδηλώσεις Χρέους και Μνήμης με το γενικό περίγραμμα:
ΠΩΓΩΝΙ
28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 - 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1990
50 ΧΡΟΝΙΑ
Από τον αγώνα του Έθνους στον προμαχώνα του Πωγωνίου
Με την συμμετοχή Δήμου Δελβινακίου, Κοινοτήτων Δρυμάδων, Πωγωνιανής και Βήσσανης, της Ένωσης Πωγωνησίων Ιωαννίνων, Πολιτιστικών Φορέων και Αδελφοτήτων.
Οι εκδηλώσεις αυτές περιελάμβαναν:
ΣΤΗΝ ΠΩΓΩΝΙΑΝΗ: Σάββατο 27 Οκτωβρίου 1990, απόγευμα και βράδυ, συνάντηση των παλαιών μαθητών του Γυμνασίου Πωγωνιανής του Σχολικού έτους 1940-41, με αποκαλυπτήρια πλάκας εντοιχισμένης στην είσοδο του παλαιού κτιρίου του Γυμνασίου Πωγωνιανής, για τον φονευθέντα την 28η Οκτωβρίου 1940, μαθητή του Γυμνασίου Απόστολο Βλαστό και το βράδυ με συνεστίαση του χωριού, αφηγήσεις και αναμνήσεις από την πρώτη ημέρα του Πολέμου της 28ης Οκτωβρίου 1940, από «Τα παιδιά της φυγής» και μηνύματα από απόντες.
Με αυτή την προφώνηση χαιρέτησα πέρσι στις Σχωριάδες
του ξεκομμένου Πωγωνίου, το πολιτιστικό
αντάμωμα της Πωγωνήσιας παράδοσης που έγινε με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας
Πωγωνησίων και της Αδελφότητας Σχωριαδιτών.
Και είπα τότε, ότι αυτός ο χαιρετισμός είναι από ένα
παλιόΠωγωνήσιο τραγούδι που άκουσα από
τον παπα Χρήστο Μάτσια από τα Κτίσματα.
Αμέσως μετά, στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, στις
Σχωριάδες, το πολυφωνικό συγκρότημα Δερόπολης άρχισετο πρόγραμμά του, τραγουδώνταςαυτό το τραγούδι
Φίλοι καλώς ορίσατε-Φίλοι
αγαπημένοι
Φίλοι καλώς ορίσατε Φίλοι και
τιμημένοι
Ήταν μια άμεση επιβεβαίωση ότι,στο Πωγώνι και στη Δερόπολη,
Από το Πωγώνι στον Κόσμο: Πετρολούκας Χαλκιάς και Βασίλης Κώστας σε μια μεγάλη μουσική συνάντηση Τριάντα δύο διεθνείς μουσικοί συναντούν τον Πετρολούκα Χαλκιά και τον Βασίλη Κώστα με ιδιαίτερο καλεσμένο τον Κώστα Τζίμα στη συναυλία «Από το Πωγώνι στον Κόσμο».
“Μάγεψε” για μία ακόμη χρονιά το “Zaravina Festival”, 9/8/2023
Φωτό Δήμου Πωγωνίου
Βίντεο Βαγγέλη Γκόγκου
Τη δυναμική που έχει αποκτήσει το Zaravina Festival απέδειξε το πλήθος κόσμου που βρέθηκε το βράδυ της Τετάρτης 9 Αυγούστου στη μαγική λίμνη Ζαραβίνα για να απολαύσει τους Νίκο Πορτοκάλογλου, Ρένα Μόρφη και Δημήτρη Υφαντή. Οι αγαπημένοι σε όλους καλλιτέχνες πρόσφεραν ένα 4ωρο πρόγραμμα γεμάτο παλιές και νέες επιτυχίες, ξεσηκώνοντας το κοινό που έφτασε στον χώρο ακόμη και περιοχές εκτός του Νομού Ιωαννίνων.
Δίπλα στην μαγευτική ομορφιά της Λίμνης Ζαραβίνας και κάτω από το Αυγουστιάτικο φεγγάρι, ο Νίκος Πορτοκάλογλου και η Ρένα Μόρφη θα μας χαρίσουν μια αξέχαστη μουσική βραδιά μαζί με τον Δημήτρη Υφαντή, στο Zaravina Festival, που επιστρέφει για πέμπτη χρονιά με σκοπό να χαρίσει όμορφες στιγμές στις 9 Αυγούστου.
Ο Δήμος Πωγωνίου, σε σύμπραξη με το Κέντρο Νέων Ηπείρου, παρουσιάζει την Τετάρτη 9 Αυγούστου, στις 9 το βράδυ τρεις κορυφαίους Έλληνες ερμηνευτές σε μία μοναδική βραδιά, στη λίμνη Ζαραβίνα.
Ώρα προσέλευσης:19:30
‘Ωρα έναρξης: 21:00
Η Βίκος Cola ως μέγας χορηγός θα βρίσκεται εκεί να δροσίσει τους επισκέπτες και να τους παρασύρει στον ρυθμό της #DancewithVikosCola
ΠΩΓΩΝΙΑΝΗ Κυριακή 22 Αυγούστου 1976
Φωτό αρχείου Κώστα Χρ. Κωστούλα Βίντεο-Επεξεργασία: Βαγγέλης Γκόγκος
Στιγμιότυπα από τα εγκαίνια του Λαογραφικού Μουσείου Πωγωνιαννής, το 1976.Επίμετρο Κώστα Κωστούλα για τις Πολιτιστικές εκδηλώσεις 22-8-1976
Ακολουθώντας τον «βοστινιώτη», στην ιστοσελίδα, του δημιουργού Βαγγέλη Γκόγκου, την τόσο ενδιαφέρουσα και επιτυχημένη σύνθεση και παρουσίαση αρχειακού υλικού για τις Πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Πωγωνιανή στις 22 Αυγούστου 1976, που έγιναν με τα εγκαίνια του Λαογραφικού Μουσείου της ΕΗΜ του παραρτήματος Πωγωνιανής, αισθάνομαι την υποχρέωση σύμφωνα με την υπόσχεση στο προλόγισμά μου, να κλείσω με αυτό το επίμετρο, με μια αναφορά στους συντελεστές εκείνης, της μεγαλύτερης πολιτιστικής εκδήλωσης στην Πωγωνιανή, πέραν της κεντρικής οργανωτικής διεύθυνσης και καθοδήγησης του αείμνηστου προέδρου της ΕΗΜ Κώστα Φρόντζου. Από την πρώτη στιγμή της προετοιμασίας των εκδηλώσεων ο Γιάννης Τόμος, πρόεδρος τότε της Κοινότητας Πωγωνιανής, σαν «οικοδεσπότης», ανέλαβε ως μέλος της επιτροπής του Παραρτήματος της ΕΗΜ, και με την υπογραφή του ενημερώθηκαν οι Κοινότητες, Αδελφότητες και τοπικοί Πολιτιστικοί φορείς, και υποδεχόταν επισήμους και επισκέπτες που ήρθαν στο χωριό για τις εκδηλώσεις. Από την οργανωτική επιτροπή, ο υπογράφων με τον Σπύρο Τζουλάφη, προϊστάμενο του Τηλεπ. Γραφείου Δελβινακίου, περιήλθαμε όλες σχεδόν τις Κοινότητες Πωγωνίου, για μια λεπτομερή ενημέρωση, για την πρόσκληση στα εγκαίνια του νέου Μουσείου και για ουσιαστική συμμετοχή τους με χορευτικά, και προσφορά εκθεσιακού υλικού. Η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, απέστειλε προθήκες και άλλο διακοσμητικό υλικό για τα εκθέματα, ενώ με ενέργειες του πρόεδρου Κώστα Φρόντζου, στο Εθνικό Ίδρυμα, αποσπάστηκε η υπάλληλος Ρίτσα Πάσχου(καταγόμενη από το Κεράσοβο Πωγωνίου), για μία εβδομάδα στην Πωγωνιανή για να επιμεληθεί της όλης εκθεσιακής παρουσίασης του λαογραφικού υλικού στις 9 αίθουσες του κτιρίου του Μουσείου. Συμμετείχαν ενεργά με κάθε μέσον και οι φορείς του χωριού, Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος, Αδελφότητα Αθηνών, Αδελφότητα Ιωαννίνων. Ιδιαίτερη ήταν η συμβολή του χωριανού Παναγιώτη Δολιώτη, διευθυντή του Ορφανοτροφείου, ο οποίος οργάνωσε σε αίθουσα του Οικοτροφείου και προετοίμασε με όλον τον εστιατορικό εξοπλισμό και το προσωπικό του Ιδρύματος, τη δεξίωση των 200 επίσημα προσκεκλημένων. Οι ντυμένες στα Πωγωνήσια κοπέλες και το Πωγωνήσιο μενού, με το τοπικό μουσικό συγκρότημα, άφησαν τις ωραιότερες εντυπώσεις. Η Ελευθερία Νικολαϊδη, μέλος της ΕΗΜ και μορφωτικό στέλεχος, επιμελήθηκε τη συγκέντρωση από τα αρχεία του Ιδρύματος, βιβλίων, εγγράφων και φωτογραφιών, για την εκθεσιακή παρουσίαση της πολιτιστικής παράδοσης του Πωγωνίου, που γέμισαν δύο αίθουσες του Γυμνασίου. Η Νίκη Θεοδωρίδου με ομάδα κυριών και νεανίδων, περιήλθε πολλά χωριά και συγκέντρωσε ένα σημαντικό αριθμό χειροτεχνημάτων, κεντημάτων και υφαντών της Πωγωνήσιας παράδοσης, που εκτέθηκαν σε δύο αίθουσες του Γυμνασίου. Στις καλές τέχνες, 16 Πωγωνήσιοι καλλιτέχνες, παρουσίασαν 52 δημιουργίες, σε μια έκθεση για πρώτη φορά. Για το ανδρικό χορευτικό, η ΕΗΜ διέθεσε παραδοσιακές στολές για 15 σύνολα, σε μια εντυπωσιακή παράσταση από νέους και ηλικιωμένους, με πρωτοστάτες, τους Γιάννη Κουτσαβέλη, Θωμά Ζαμπέλα, Κώστα Ζωϊδη, Πέτρο Τζουλάφη, Πέτρο Τόμο. κ.ά. Περισσότερες από 50 ντυμένες, κοπέλες και κυρίες, με Πωγωνήσιες και Δεροπολίτικες φορεσιές, δημιούργησαν μια πρωτοφανή παραδοσιακή ατμόσφαιρα στην κεντρική πλατεία της Πωγωνιανής. Η φιλόλογος Κατίνα Κούρου ανάγνωσε επιλεγμένα Πωγωνήσια τραγούδια, ενώ ένα λαϊκό πανηγύρι ενθουσίασε τους παρόντες.
Στο προαύλιο-γήπεδο του Γυμνασίου δημιουργήθηκε ένα οργανωμένο πάρκινγκ με καθοδηγητικές πινακίδες της ΕΗΜ, με την Αστυνομία της Πωγωνιανής να ρυθμίζει άνετα την κυκλοφορία των πολλών αυτοκινήτων που έφθασαν στην Πωγωνιανή.
Την όλη εκδήλωση στην πλατεία επόπτευε ο γιατρός Παναγιώτης Κάπαρος μέλος του Παραρτήματος της ΕΗΜ. Από τις επίσημες παρουσίες στα εγκαίνια του Μουσείου, όπου μετά τον αγιασμό, μίλησε ο φιλόλογος Νίκος Υφαντής και η δωρήτρια του κτιρίου φιλόλογος Αθηνά Παπαχαρίση, παρουσία πολλών επισήμων προσώπων και πλήθους επισκεπτών και χωριανών. Την κορδέλα των εγκαινίων έκοψε ο Νομάρχης Ιωαννίνων Νίκος Χανός. Την όλη τελετή των εγκαινίων, και τις άλλες εκδηλώσεις που ακολούθησε παρακολούθησε ο πρόεδρος της ΕΗΜ Κώστας Φρόντζος ο οποίος ξενάγησε τον Νομάρχη μέσα στο Μουσείο ενώ, ο πρόεδρος της Κοινότητας Γιάννης Τόμος, πρόσφερε στον Κώστα Φρόντζο το κανίσκι με την προσφώνηση:«Κυριε πρόεδρε στον τόπο μας όταν ανοίγει ένα νέο σπίτι προσφέρουν στον νοικοκύρη το παραδοσιακό κανίσκι, ψωμί-πίτα-κρασί, για να προκόψει».Ψωμί προσφορά του αρτοποιού Θανάση Παπανδρέου-πίτα από τις γυναίκες του χωριού-κρασί από τον αμπελουργό Μανώλη Κουκουλάρη. Ήταν η συγκινητικότερη στιγμή των εκδηλώσεων μιας πάνδημης Πωγωνήσιας σύναξης, με μια καθολική συνεργασία κατοίκων και φορέων της Πωγωνιανής. Μια ιδιαίτερη παρουσία στα εγκαίνια, ο Βασίλης Φώτος, ιατρός από την Αμερική, παλιός μαθητής του Γυμνασίου, πρόεδρος της Π.Ο.Α.Κ.Α, Σοπικιώτης την καταγωγή. Αγαπητέ Βαγγέλη, συγχαρητήρια για τη ωραία σύνθεση και ανάρτηση στην ιστοσελίδα του «βοστινιώτη», αυτού του αρχειακού υλικού.
Ανακοίνωση
Το Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (103,7 FM) με την επιμέλεια της Φεβρωνίας Ρεβύνθη, θα μεταδώσει συναυλία παραδοσιακής μουσικής από το συνεδριακό κέντρο Πωγωνιανής – Πωγωνίου Ιωαννίνων με τα συγκροτήματα Δημήτρη Χαρισιάδη, Φανής Δημοπούλου και Γιώργου Ντόντη. Η Επαρχία Πωγωνίου αποτελεί μια ξεχωριστή ενότητα στον Ελλαδικό χώρο, ως προς την αρχιτεκτονική, τη φορεσιά, το χορό, το γλωσσικό ιδίωμα, και κυρίως το τραγούδι.Τραγούδι πολυφωνικό που αποτελεί συνήχηση πολλών μελωδιών που εναρμονίζονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα πρωτότυπο ηχητικό σύνολο. Είναι ένας τύπος τραγουδιού, που δεν συναντούμε σε άλλα μέρη της Ελλάδας, εκτός από το χώρο της Β. Ηπείρου. Ο τελετουργικός του χαρακτήρας είναι σαν χορικό με τον κορυφαίο που προλογίζει και τον χορό που ακολουθεί και ολοκληρώνει τα ποιητικά και μουσικά θέματα. Αυτός που παίρνει – αρχίζει το τραγούδι- λέγεται παρτής, ακολουθεί ο γυριστής που το γυρίζει μελωδικά και οι ισοκράτες που κρατούν το ίσο και εμπλουτίζουν το σύνολο αρμονικά. Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009, 9 το βράδυ το Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας εκπέμπει από την ακριτική Πωγωνιανή
.png)
Στις 29 Δεκεμβρίου 2023, απεβίωσε στην Αθήνα η χωριανή μας Φανή Δημοπούλου. Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει την Κυριακή 31 Δεκεμβρίου στην Αμουδάρα Καστοριάς, τόπο καταγωγής του συζύγου της. Μεγάλη η προσφορά της στο δημοτικό τραγούδι και ιδιαίτερα στο χωριό μας. Συμμετείχε ενεργά στις εκδόσεις των μουσικών cds που έχει εκδώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογός μας, με μεγάλη απήχηση, καθώς επίσης στη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων στο χωριό μας.
.jpg)
%20(2).png){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)