(2).gif)
ΕΝΑ ΤΟΠΙΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΕΝΑ ΣΚΗΝΙΚΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ.
Κείμενο: Όλγα Κ. Κωστούλα
Το τοπίο επηρεάζει άμεσα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ιστορία, πώς χτίζουμε ταυτότητα, πώς συνδεόμαστε με τη φύση και ο ένας με τον άλλον. Ποτέ δεν είναι ουδέτερο. Φέρει συναίσθημα, μνήμη, ιστορία, πολιτισμό. Συνδεόμαστε με τη βλάστηση, με το νερό, με τα ζώα, με τις λοφοσειρές, με τους ορίζοντες.
Τι είναι όμως το Τοπίο; Πώς το καταλαβαίνουμε, τι συμβολίζει? Πώς όλες μας οι αισθήσεις μετουσιώνουν την ομορφιά της φύσης, το χαρακτηρίζουν και του δίνουν αξία? Και πώς εμείς μπορεί να συμπεριφερθούμε ανάρμοστα με το πνεύμα του τόπου, στα αγγλικά λέγεται genius loci?
Από την θέαση του τοπίου έρχονται συναισθήματα ανάλογα, όπως ανάταση, αγαλλίαση, πληρότητα, όμως και η απογοήτευση ακόμα και η απέχθεια του παρατηρητή. Φύση και ανθρώπινα μνημεία είναι δεμένα και ριζωμένα μαζί. Τα αρχαία ιερά άλση των αρχαίων, τα βακούφικα με τα ξωκλήσια και τα μεγάλα δένδρα στον αυλόγυρό τους, διαμόρφωσαν στους αιώνες, τη σύνδεση μνημείων και πολιτιστικών έργων με τη φύση. Και μετά έρχεται η αρχαία Νέμεσις όταν καταστρέφονται τα ιερά τοπία και η ζωή εντός τους. Το κόψιμο ιερών δένδρων, ουσιαστικά είναι η αθέτηση της υπόσχεσής σου να προστατεύσεις τη φύση που σου δίνει ζωή και αξία. Είναι η Ύβρις.
Ο ΧΑΛΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΧΑΛΑ ΣΤΗ ΠΩΓΩΝΙΑΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΙΟΝΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ: Στο παλιό Δημοτικό Σχολείο Πωγωνιανής -συνοριακό χωριό στην πλαγιά του Μπόζοβου- υπάρχει πέτρινη επιγραφή, ως κατάθεση σεβασμού και μνήμης στα 66 θύματα του χωριού που προκάλεσε το 1891 μια χιονοστιβάδα που ξεκίνησε από το βουνό. ΚΑΝΕΙΣ δεν τόλμησε από τότε έως σήμερα, για σχεδόν ενάμισυ αιώνα, να κόψει τις αιωνόβιες βελανιδιές του Μπόζοβου, φοβούμενοι την οργή της φύσης, τη θεϊκή Νέμεση. Αρχαία παράδοση λαΙκής σοφίας, πάνω από την ανθρώπινη μικρομυαλία και το πρόσκαιρο κέρδος. Σήμερα οι περιβαλλοντολόγοι γνωρίζουν πολύ καλά τις καταστροφικές συνέπειες για τη δασική ζωή και τους γύρω οικισμούς που προκαλεί η αποψίλωση ενός βουνού.
Και ας κάνουμε τις αναφορές αυτού του κειμένου κάπως πιό σύγχρονες:
Ο Jack Ezon ιδρυτής της "Embark Beyond"και διεθνώς αναγνωρισμένος manager στον χώρο του ταξιδιού και του lifestyle, αναφέρει στις αναλύσεις του: "Η γενιά της πολυτέλειας ξεπερνιέται σήμερα από τη γενιά της συναισθηματικής αξίας. Ο σκοπός των σύγχρονων ταξιδιωτών είναι προαπαιτούμενος. Οι ταξιδιώτες ρωτούν: πώς μπορεί το ταξίδι μου να κάνει τη διαφορά; Είτε μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος, την εκπαίδευση είτε τον κοινωνικό αντίκτυπο? Υπάρχει επομένως στους σύγχρονους ταξιδιώτες-επισκέπτες, μια αυξανόμενη επιθυμία να αφήσουν ένα μέρος καλύτερο από ό,τι το βρήκαν. Δεν είναι Φιλανθρωπία· είναι Πληρότητα! Είναι η μαγεία της συνομιλίας του παρατηρητή με τον τόπο. Και αυτό είναι ανθρώπινο και αναντικατάστατο»
Επομένως για τον κάθε ένα μας (ντόπιο ή ταξιδευτή), υπάρχει ένα δυναμικό διαλόγου με το τοπίο: περπατάς, ορειβατείς, κάθεσαι στο μπαλκόνι του πατρικού σπιτιού, στο καφενείο του χωριού, προσκυνάς στο ξωκκλήσι, χορεύεις στο χοροστάσι και "συνομιλείς" με το τοπίο γύρω σου. Και αν είσαι ντόπιος -πολύ σημαντικό- συνομιλείς με τις Ρίζες σου!
ΚΑΙ ΕΡΩΤΩ: ΤΙ ΔΙΑΛΟΓΟ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΦΥΤΡΩΜΕΝΕΣ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΘΑ ΚΟΠΟΥΝ ΑΙΩΝΟΒΙΕΣ ΒΕΛΑΝΙΔΙΕΣ? ΕΚΕΊ ΠΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΖΕΤΑΙ Η ΒΟΥΝΟΚΟΡΦΗ Η Ο ΑΥΛΟΓΥΡΟΣ ΕΝΟΣ ΕΞΩΚΛΗΣΙΟΥ?
Παρασκευή 25-7-2025 ,7.30 μμ στο Καλπάκι στο δημοτικό συμβούλιο Δήμου Πωγωνίου, θα γνωμοδοτήσουν για το θέμα της εγκατάστασης Αιολικού Πάρκου στο βουνό Μακρύκαμπο -Μπόζοβο. Η ιστορία θα καταγράψει το αποτέλεσμα της συνεδρίας. Θα καταγράψει με επώνυμες υπογραφές την ευθύνη, τη συνείδηση, και το πώς κάποιοι νοούν το Πωγωνίσιο τοπίο ως πολιτιστική κληρονομιά.
Εύχομαι οι συμμετέχοντες στη συνεδρία αυτή, να έχουν διαβάσει το βιβλίο «ΠΩΓΩΝΙ ΔΕΡΌΠΟΛΗ – «Το Χρονικό της Δρυοπίδος». Εκεί αναφέρεται ότι τα δυο αρχαία Αττικά φύλα που ήρθαν πριν από πολλούς αιώνες και αποίκισαν το Πωγώνι και Δερόπολη, βρήκαν καταφύγιο και επιβίωσαν μέσα στα αιωνόβια βελανιδοδάση της περιοχής μας, τρώγοντας μελίδρυον, που είναι το μέλι από βελανιδιές. Το τοπίο δηλαδή χάρισε ζωή και πολιτισμό στους προγόνους μας.
Καλή ψήφο ας έχουμε για τον τόπο μας. Όχι άλλες μαύρες σελίδες για το Πωγώνι. Το θέμα είναι : Θέλουμε να σωθεί το τοπίο μας?
Παρακάτω λόγια σπουδαίων ανθρώπων για τη δύναμη του τοπίου.
Ησίοδος : «Ο ποιητής μόνο στο κατάλληλο περιβάλλον μπορεί να εκφραστεί»
Περικλής Γιαννόπουλος : «Η γη δεν ταξιδεύει». Τα τοπία ανήκουν, δομούνται και αντιπροσωπεύουν στο χώρο τους, πουθενά αλλού»
Henry David Thoreau: Η γη που πάνω της περπατώ δεν είναι νεκρή, αδρανής μάζα, είναι ένα σώμα με πνεύμα, είναι οργανική, ευμετάβλητη υπό την επίδραση του πνεύματός της».