.png)
Προςτο Κεντρικό τμήμα NATURA
Βρυξέλλες
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, υπεύθυνοι διαχειριστές των θεμάτων Φυσικού Περιβάλλοντος και ιδιαίτερα του Προγράμματος NATURA-ΦΥΣΗ, με κυρίαρχους τομείς την βιοποικιλότητα, την ΖΕΠ προστασίας της Ορνιθοπανίδας και τους Οικότοπους, προγράμματα και επιδιώξεις που βρίσκονται στην πρώτη επικαιρότητα αυτή την περίοδο, όπως τα αντιλαμβανόμαστε εμείς οι απλοί άνθρωποι και ιδιαίτερα ένας ηλικιωμένος 90 ετών που έζησε το αγνό και ανόθευτο Φυσικό Περιβάλλον το οποίο βλέπουμε με θλίψη να φτωχαίνει.
Μια παιδική ζωή και πλούσια σε αναμνήσεις, τότε που ακούγαμε κάθε απόγευμα στο ηλιόγερμα τις πέρδικες να τραγουδάνε στις βρυσούλες, τον ύμνο της μέρας που έφευγε, μαζί με τα αϊδόνια, τότε που τα ζαρκάδια κυκλοφορούσαν γύρω από τα χωριά, τα ήμερα και τα άγρια ζώα να μας περιζώνουν και πάνω από τα βουνά τα πετεινά του ουρανού και τα αρπακτικά όλων των γενών να σπαθίζουν τον ουρανό μεταφέροντας τα μηνύματα του καιρού σαν παντεπόπτες της φύσης.
Με το γράμμα μου αυτό, αισθανόμενος μια μεγάλη ανησυχία για όσα καταστροφικά γίνονται στο Φυσικό Περιβάλλον και όσα κατατείνουν στην εξαφάνιση της Ορνιθοπανίδας από τη διατάραξη των πανάρχαιων ενδιαιτημάτων τους, θέλω να σας ενημερώσω επίκαιρα, για μια συγκεκριμένη περίπτωση και περιοχή που ζώ και ενοχλούμαι.
Επισυνάπτω στην επιστολή μου κείμενο, που δεν θα φθάσει στα γραφεία σας, ενός Πρακτικού του Διοικητικού Συμβουλίου του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων, εντεταλμένου να παρακολουθεί θέματα Ορνιθοπανίδας σε Προστατευόμενες περιοχές NATURA της περιοχής μας, με στοιχεία μιας έρευνας στην περιοχή με τον κωδικό GR2130010 Όρος Δούσκο, Ωραιόκαστρο, δάσος Μερόπης, Κοιλάδα Γορμού, Λίμνη Δελβινακίου.
Στη μελέτη αυτή, αναφέρονται λεπτομερώς τα είδη της ορνιθοπανίδας που βρίσκονται στο όριο της εξαφανίσεως (απειλούμενα),στους τόπους που πρόκειται να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες.
Οι ερευνητές και ο Φορέας αποφαίνονται και γνωματεύουν ότι μια τέτοια επέμβαση στο Φυσικό Περιβάλλον στις εν λόγω περιοχές «θέτουν σε άμεσο κίνδυνο είδη που είναι ευάλωτα και με αυξημένη ευαισθησία στην χωροθέτηση ΑΣΠΗΕ και δυνητικά μπορούν να επιφέρουν άμεσες και έμμεσες αρνητικές επιπτώσεις στην ορνιθοπανίδα, όπως η θνησιμότητα από πρόσκρουση, η όχληση/διαταραχή και εκτόπιση των ειδών, ο κατακερματισμός και η απώλεια σημαντικών ενδιαιτημάτων, στις περιοχές αναπαραγωγής και τροφοληψίας ειδών που βρίσκονται σε ειδικό καθεστώς προστασίας».
Το Δ.Σ. του Φορέα αποφασίζει καταληκτικά και αποφαίνεται: «Εκφράζει τη σαφή αντίρρησή του στην πρόταση χωροθέτησης ΑΣΠΗΕ στις εν λόγω περιοχές ενδιαφέροντος, Ζώνη Ειδικής Προστασίας(ΖΕΠ) «Όρος Δούσκο, Ωραιόκαστρο, δάσος Μερόπης, Κοιλάδα Γορμού, και Λίμνη Δελβινακίου» GR 2130010 και πλησίο αυτής».
Σας επισυνάπτω επίσης σχετική επιστολή μου στον Υφυπουργό Περιβάλλοντος της Ελληνικής Κυβέρνησης κύριο Γεώργιο Αμυρά, με Περιβαλλοντικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, παραδοσιακά, Λατρευτικά και πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής, τα οποία αγνοήθηκαν από τον Υφυπουργό, περιφρονώντας τις πληροφορίες και αποφεύγοντας ακόμη και να απαντήσει και να δώσει στοιχεία της εξέλιξης και πορείας αυτής της επέμβασης στον προστατευόμενο χώρο NATURA.
Καταφεύγω ως Ευρωπαίος πολίτης, με εμπιστοσύνη στους κεντρικούς μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης των πληροφοριών που σας στέλνω και παρακαλώ για την δική σας παρέμβαση και εφαρμογή των κανονισμών προστασίας μιας περιοχής NATURA που εσείς μελετήσατε, αξιολογίσατε, σχεδιάσατε και εγκρίνατε, και συμπεριλάβατε μάλιστα στον πρώτο πίνακα, και με ένταξη στην ειδική ζώνη προστασίας Ορνιθοπανίδας ΖΕΠ.
Παρακολουθώ τις δραστηριότητες της NATURA 2000 και είμαι συνδρομητής της έκδοσής σας NATURA 2000 από του πρώτου φύλλου το 1998, τα οποία και διατηρώ στο αρχείο μου, όπως και μια αλληλογραφία στα ενδιάμεσα χρόνια.
Για 25 χρόνια κυκλοφορούσα την τοπική εφημερίδα μου «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΩΓΩΝΙΟΥ» στην οποία συχνά δημοσίευα περιβαλλοντικά θέματα και σχόλια για την προστασία και για την βιοποικιλότητα της όλης περιοχής της Επαρχίας Πωγωνίου, της παράδοσης και του περιβαλλοντικού πλούτου της επαρχίας.
Να προσθέσω με την ευκαιρία μια πληροφορία την οποία σεις θα αξιολογήσετε Περιβαλλοντικά και ιστορικά, ότι στην κοιλάδα του Γορμού που εντάσσεται σε αυτή την προστατευόμενη περιοχή, υπάρχουν δύο τοπωνυμίες με την ονομασία Αρκουδόλακος, ένδειξη ότι στην περιοχή εγκαταβιούσαν αρκούδες, και έχει διαπιστωθεί ότι συχνά εμφανίζεται να κυκλοφορεί στην περιοχή ένα ζεύγος.
Από το αρχείο μου σας στέλνω ένα λογότυπο από επαγγελματική σφραγίδα του 1876 του χωριού Πωγωνιανή, τότε Βοστίνα, στο οποίο απεικονίζεται γυμνόλαιμος γυπαετός, ιερό πουλί κάθαρσης του περιβάλλοντος από τα νεκρά ζώα της πανίδας, δείγμα παραδοσιακής ευαισθησίας προστασίας του περιβάλλοντος, πιο πρίν από την ανάπτυξη του Περιβαλλοντικού κινήματος, που έρχεται από την αρχαία Ελληνική μυθολογία σαν παράδοση. Το είδος αυτό που μέχρι τη δεκαετία 1950 ακόμη πετούσε, έχει εξαφανιστεί.
Το ίδιο σύμβολο βρέθηκε σε σφραγίδα του Μητροπολίτη Βελλάς σε εκκλησιαστικό πιστοποιητικό, σε χωριό το οποίο είναι ενταγμένο και σήμερα στην προστατευόμενη περιοχή NATURA που ερευνήθηκε.
Στο συνημμένο πρακτικό του ΦΟΡΕΑ ΛΙΜΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ καταγράφονται τα μοναδικά ακόμη είδη που εντοπίστηκαν και καταμετρήθηκαν τον τελευταίο χρόνο και την ανησυχία των ερευνητών για την πλήρη εξαφάνιση.
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι περιμένουμε με μια δόση αγωνίας αλλά και θετικής προσδοκίας, την δική σας παρέμβαση για να πεισθούμε και να βεβαιωθούμε, πως οι καθιερωμένοι στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα θεσμοί ισχύουν και δεν επιτρέπουν να καταστρατηγούνται από μια εξουσία που δεν σέβεται το Περιβάλλον και περιφρονεί τον πολίτη.
Να προσθέσω ότι κατά την βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων η αλαζονική συμπεριφορά απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο που υπερέβαινε την θνητή Φύση θεωρούνταν διάπραξη Ύβρις και ακολουθούσε η Νέμεσις.
Τελειώνω διατηρώντας την απόλυτη εμπιστοσύνη στην αποστολή σας για την προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος και
Διατελώ με εκτίμηση
Κωνσταντίνος Χρ. Κωστούλας
Ραδιοηλεκτρολόγος Φυσικός
Ερευνητής- Συγγραφέας-Εκδότης
Πουτέτση 16
45332 - ΙΩΑΝΝΙΝΑ
19-10-2021
Τηλέφωνο 26510-70485
Κινητό 6972051456
Email concost2@gmail.com
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Διεύθυνση E - Εφαρμογή και υποστήριξη στα κράτη μέλη
ENV.E.3 - Επιβολή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Βρυξέλλες,
Κύριο Κωνσταντίνο Κωστούλα
concost2@gmail.com
Κύριε Κωστούλα,
Αναφέρομαι στην επιστολή που στείλατε στις 19 Οκτωβρίου 2021 (Ares(2021)6789682) και που αφορά την χωροθέτηση αιολικών πάρκων και τις επιπτώσεις τους σε περιοχές Natura 2000.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για το ενδιαφέρον που δείχνετε προκειμένου να βελτιωθεί η χωροθέτηση αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στις περιοχές Natura 2000.
Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι σε ανακοίνωσή της1 η Επιτροπή, η οποία είναι επιφορτισμένη να μεριμνά για την ορθή εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπενθύμισε ότι δεν μπορεί να παρεμβαίνει σ’ ένα κράτος μέλος παρά μόνον όταν τα καταγγελλόμενα γεγονότα καταδεικνύουν την ύπαρξη γενικευμένης πρακτικής, κάποιο πρόβλημα που αφορά τη συμμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας με την ενωσιακή ή τη συστηματική παράβαση του ενωσιακού δικαίου. Αυτό θα συνέβαινε αν μια διάταξη του εθνικού δικαίου δεν ήταν σύμφωνη με τη νομοθεσία της ΕΕ ή στην περίπτωση μιας διοικητικής πρακτικής που αντέβαινε στο δίκαιο της ΕΕ, εφόσον αυτή ήταν ως έναν ορισμένο βαθμό πάγια και γενικευμένη2.
Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι η Επιτροπή έχει κινήσει διαδικασία παραβίασης κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας αφού θεωρεί μεταξύ άλλων ότι η Ελληνική Δημοκρατία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει βάσει του άρθρου 6 παράγραφος 3 και του άρθρου 7 της οδηγίας 92/43/EΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, επειδή δεν υπέβαλε το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σε διαδικασία δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεών του στις περιοχές Natura2000 της Ελλάδας, με βάση τους στόχους διατήρησης τους, και επειδή συμφώνησε μ’ αυτό το σχέδιο χωρίς να έχει βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα των οικείων περιοχών Natura.
Θα ήθελα επίσης να σας ενημερώσω ότι το Δικαστήριο της Ε.Ε. στην απόφαση της 7ης Ιουνίου 2018 (υπόθεση C-671/16) επιβεβαίωσε ότι (σκέψη 65) «(…) η εκτίμηση
1 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Δίκαιο της ΕΕ: Καλύτερη εφαρμογή για καλύτερα αποτελέσματα» (ΕΕΕΕ C 18/10 της 19/01/2017).
2 Βλ. την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση C-416/07 Επιτροπή κατά Ελλάδας, σκέψη 24· στην υπόθεση C-278/03, Επιτροπή κατά Ιταλίας, σκέψη 13· και στην υπόθεση C-135/05, Επιτροπή κατά Ιταλίας, σκέψη 21.
Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Βρυξέλλες — Βέλγιο. Τηλέφωνο: (32-2) 299 11 11. Γραφείο: BU-5 2/184. Τηλ: (32-2) 296.41.35. E-mail: Paul.SPEIGHT@ec.europa.eu
περιβαλλοντικών επιπτώσεων που διενεργείται βάσει της οδηγίας ΕΠΕ δεν μπορεί να απαλλάσσει από την υποχρέωση διενέργειας της εκτιμήσεως περιβαλλοντικών επιπτώσεων που προβλέπει η οδηγία ΣΕΠΕ3, για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερων περιβαλλοντικών πτυχών της». Η Επιτροπή θεωρεί ότι το σκεπτικό αυτό ισχύει και για τις σχέσεις μεταξύ της οδηγίας ΣΕΠΕ και της οδηγίας 92/43/EΟΚ.
Η Ελληνική Δημοκρατία οφείλει ως εκ τούτου να υποβάλλει το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού (το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης) σε διαδικασία δέουσας εκτίμησης των επιπτώσεών που να πληροί τις απαιτήσεις της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και δεν μπορεί να απαλλαγεί από αυτή την υποχρέωση πραγματοποιώντας απλά μια τέτοια διαδικασία δέουσας εκτίμησης σε επίπεδο έργων.
Όσον αφορά την κατασκευή μεμονωμένων έργων πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει την αρμοδιότητα να διενεργεί επιτόπιες επιθεωρήσεις στα κράτη μέλη. Δεδομένου ότι υπάρχουν εκατοντάδες έργα για χωροθέτηση αιολικών πάρκων στην Ελλάδα είναι ευνόητο ότι η Επιτροπή δεν είναι αντικειμενικά σε θέση να κινήσει ατομικές διαδικασίες παραβίασης για κάθε έργο ξεχωριστά. Η Επιτροπή δίνει προτεραιότητα στην κίνηση διαδικασιών παραβίασης που αντιμετωπίζουν συνολικά την εφαρμογή των διατάξεων της ενωσιακής νομοθεσίας και αφορούν σε όλα τα κράτη μέλη. Κάτι τέτοιο έχει ήδη γίνει στη προκειμένη περίπτωση.
Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι τα εθνικά δικαστήρια είναι τα «κοινά δικαστήρια» για την τήρηση του δικαίου της ΕΕ και συνεισφέρουν αποτελεσματικά στην επιβολή του σε ατομικές υποθέσεις. Έχουν την αρμοδιότητα να αποφαίνονται σχετικά με προσφυγές ατόμων που ζητούν προστασία από εθνικά μέτρα που δεν είναι συμβατά με το δίκαιο της ΕΕ ή χρηματική αποζημίωση για τη βλάβη που τους προκάλεσαν τα εν λόγω μέτρα. Είναι, επίσης, πιο κοντά στην επιτόπια πραγματικότητα.
Η ερμηνεία αυτή έχει επιβεβαιωθεί επανειλημμένα από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλέπε υπόθεση C-555/07 της 19.1.2010, σκέψη 48):
«Εξ αυτού έπεται ότι, εφαρμόζοντας το εσωτερικό δίκαιο, ο καλούμενος να το ερμηνεύσει εθνικός δικαστής οφείλει να το πράξει στον μέγιστο δυνατό βαθμό υπό το πρίσμα του γράμματος και του σκοπού της οδηγίας αυτής, ώστε να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο με αυτήν αποτέλεσμα, συμμορφούμενος έτσι προς το άρθρο 288, τρίτο εδάφιο, ΣΛΕΕ (βλ., συναφώς, προπαρατεθείσες αποφάσεις von Colson και Kamann, σκέψη 26, Marleasing, σκέψη 8, Faccini Dori, σκέψη 26, καθώς και Pfeiffer κ.λπ., σκέψη 113). Η επιταγή περί σύμφωνης προς το δίκαιο της Ένωσης ερμηνείας του εθνικού δικαίου είναι εγγενής στο σύστημα της Συνθήκης, καθόσον επιτρέπει στο εθνικό δικαστήριο να εξασφαλίζει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, την πλήρη αποτελεσματικότητα του δικαίου της Ένωσης όταν εκδίδει απόφαση επί εκκρεμούς ενώπιόν του διαφοράς (βλ., συναφώς, προπαρατεθείσα απόφαση Pfeiffer κ.λπ., σκέψη 114)».
Θα ήθελα επίσης να σας ενημερώσω ότι στις 17 Δεκεμβρίου 2020 (υπόθεση C-849/19) το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για τη μη θέσπιση των κατάλληλων στόχων και μέτρων διατήρησης για όλους τους τόπους που έχουν χαρακτηριστεί ως ειδικές ζώνες διατήρησης (ΕΖΔ). Η θέσπιση κατάλληλων στόχων και μέτρων διατήρησης θα βοηθήσει τις ελληνικές αρχές ώστε να μπορέσουν αυτές να εκτιμήσουν, με τρόπο καταλληλότερο, τις επιπτώσεις των έργων στα είδη και στους οικοτόπους χαρακτηρισμού των ΕΖΔ.
3 οδηγία 2001/42/ΕΚ σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, προκειμένου να συμμορφωθεί με την εν λόγω απόφαση, η Ελλάδα θα πρέπει να θεσπίσει επαρκείς στόχους και μέτρα διατήρησης για όλες τις ΕΖΔ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας. Εάν αυτό δεν γίνει η Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο και να ζητήσει την επιβολή οικονομικών κυρώσεων για την Ελλάδα.
Αφού η Επιτροπή έχει ήδη κινήσει διαδικασία παραβίασης επί του θέματος δεν σκοπεύουμε να ανοίξουμε νέο φάκελο κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας. Θα χρησιμοποιήσουμε ωστόσο τα στοιχεία που μας στείλατε στα πλαίσια της υπάρχουσας διαδικασίας (2014/4073).
Με εκτίμηση,
Υπεγράφη ηλεκτρονικά
Paul SPEIGHT