Vostiniotis: Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895

Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο σαλναμέ του 1895

Η Στατιστική του 1895 είναι η μόνη ως σήμερα δημοσιευμένη πηγή που απαριθμεί αναλυτικά το συνολικό πληθυσμό της Ηπείρου κατά πόλεις και χωριά πριν από την κατάλυση της οθωμανικής εξουσίας στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο (1913).

Περιλαμβάνει πίνακες. Παρουσιάζεται πλήρως μεταφρασμένη στα ελληνικά η Στατιστική του 1895 που δημοσιεύτηκε σε τουρκική γλώσσα και οθωμανική γραφή στο έβδομο τεύχος του επίσημου σαλναμέ, δηλαδή της διοικητικής «επετηρίδας» που εξέδιδαν σε τακτά χρονικά διαστήματα οι αρχές του βιλαετιού. Περιλαμβάνει ολόκληρη την περιφέρεια του τουρκικού βιλαετιού των Ιωαννίνων, δηλαδή από τον Άραχθο μέχρι τις εκβολές του αλβανικού ποταμού Γενούσου ή Σκουμπίνη. Όπως σημειώνεται στο κείμενο, είναι μία πλήρης και αξιόπιστη στατιστική ωστόσο δεν κάνει διάκριση των κατοίκων ανάλογα με το θρήσκευμά τους ενώ είναι δυσεύρετη σήμερα και δύσχρηστη.

Η διάρθρωση του βιλαετιού των Ιωαννίνων

Σύμφωνα με το σχετικό οθωμανικό νόμο, που ίσχυε από το 1864, η πρωτογενής διαίρεση της αυτοκρατορίας ήταν το βιλαέτι («νομαρχία» ή «γενική διοίκηση»). Κάθε βιλαέτι χωριζόταν σε σαντζάκια και αυτά σε καζάδες, που διευθύνονταν αντίστοιχα από μουτεσαρίφηδες και

καϊμακάμηδες. Στο εσωτερικό των καζάδων διακρίνονταν και μικρότερες περιφέρειες, οι ναχιγιεδες με επικεφαλής τους μουδίρηδες. Ο τελευταίος αυτός θεσμός δεν αναπτύχθηκε πολύ στην Ήπειρο και η καταγραφή των ναχιγιέδων στη Στατιστική του 1895 είναι ατελής.

Βιλαέτι Ιωαννίνων (προβολή εικόνας)