.png)
Απόσπασμα
από επιστολή μου
προς τον κύριο Γεώργιο Αμυρά
Υφυπουργόν Περιβάλλοντος
Κύριε υπουργέ, επειδή πιστεύω ότι υπάρχει ακόμη μέσα σας, κάποια επιθυμία προσφοράς στην εκλογική σας περιφέρεια, θα σας προτείνω κάποια έργα που εντάσσονται στην αποκλειστική σας αρμοδιότητα, σαν Υπουργό Περιβάλλοντος, για το Πωγώνι, του οποίου μερικά περιβαλλοντικά και πολιτισμικά στοιχεία έχω ακροθιγώς θίξει στις επιστολές μου που δεν απαντήθηκαν και ίσως δεν διαβάστηκαν.
Περιορίζομαι σε μερικά μικρά γιατί ο παραγωγικός σας χρόνος της περιόδου αυτής που τελειώνει, είναι περιορισμένος.
1) Λίμνη Ζαραβίνας: Το περιβαλλοντικό αυτό διαμάντι της Ηπείρου, με το τουρκουάζ χρώμα των νερών, το οποίο τόσο πληθωρικά περιγράφουν και υμνούν, οι τόσοι περιηγητές που πέρασαν από το πανάρχαιο μονοπάτι Γιάννενα-Πωγώνι-Δερόπολη, πρέπει να διασωθεί, να προστατευτεί και να προβληθεί. Μαζί με το περιβάλλον δάσος από βελανιδιές, είναι μια περιβαλλοντική πρόκληση. Αποτελεί και έναν ιστορικό τόπο με αγώνες και θρύλους και στα πολλά χάνια του γράφηκαν πολλές σελίδες. Υπάρχουν μελέτες και προτάσεις. Μια δική σου απόφαση-υπογραφή και σφραγίδα, θα αφήσει και τη δική σου ενθύμηση, σαν ένας καινούργιος περιβαλλοντικός περιηγητής, εντεταλμένος προστάτης της βιοποικιλότητας του Πωγωνίου.
2) Το πανάρχαιο μονοπάτι Ιωάννινα-Παρακάλαμος-Ζαραβίνα-Ξηρόβαλτο-Σύνορα: μπορεί σύντομα να αποτελέσει ένα πρωτοποριακό έργο στη διαφημιζόμενη ενότητα για τα παλιά μονοπάτια, με διακρατική μάλιστα διάσταση για την πέραν των συνόρων πορεία προς Αγίους Σαράντα και Τεπελένι. Για το ελληνικό τμήμα υπάρχει μελέτη στο Δήμο. Ο αριθμός, η ιστορία, τα χωριά, τα μνημεία, μοναστήρια και οι στάσεις που αναδεικνύονται είναι εντυπωσιακός. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να προχωρήσει και να μείνει ως το «μονοπάτι του Αμυρά». Το τμήμα του Πωγωνίου, που θα ξεκινάει με το Πωγωνήσιο τραγούδι «το Μοναστήρι στους Αγιούς μωρέ παπά Ντελή παπά», και θα καταλήγει στα σύνορα στο Σκήπη Ξηροβάλτου, όπου τα ίχνη με τα κιβούρια από ένα νεκροταφείο Ιταλών και Ελλήνων στρατιωτών του πόλεμου του 1940, μπορεί να αποτελέσει μια στάση με ένα κοινό ελληνοϊταλικό μνημείο πολεμικού πολιτισμού, με ευρωπαϊκή διάσταση και χρηματοδότηση. Μια επίσκεψη και διαδρομή μέσα από το δάσος δρυός της Μπούνας, που πρέπει να χαρακτηριστεί Εθνικός Δρυμός, προσθέτει μοναδικές περιβαλλοντικές απολαύσεις. Είναι ένα περιβαλλοντικό Πωγωνήσιο κεφάλαιο. Στην αφετηρία περιμένουν την υπογραφή Αμυρά. Και το κόψιμο της κορδέλας
3) Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Καστάνιανης: Μια επίσκεψη του Υπουργού Περιβάλλοντος στην Καστάνιανη θα τον βρει αντιμέτωπο, με ένα ανεκπλήρωτο περιβαλλοντικό καθήκον, μπροστά σε ένα περιβαλλοντικό έργο ενός δάσκαλου, ο οποίος πριν από 60-70 χρόνια έκανε πράξη του διδακτικού του έργου τη μελέτη και την αξία του Περιβάλλοντος. Διασώζεται ένα μεγάλο κεφάλαιο από την πανίδα του Πωγωνίου και αναγνωρίζεται αμέσως η ζημιά και η καταστροφή και η υποβάθμιση του Φυσικού Περιβάλλοντος που έγινε στα χρόνια που πέρασαν. Είναι το δεύτερο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη χώρα μας, μετά εκείνο του ΕΚΠΑ.
Με πυρήνα αυτή τη συλλογή μπορεί να συσταθεί εκεί ένα Περιβαλλοντικό Ίδρυμα πολλαπλών περιβαλλοντικών δράσεων με διεθνείς διασυνδέσεις, και διακρατική διάσταση, με κρίκο μεταξύ Πωγωνίου και Δερόπολης που έχουν μια όμοια φυσιογνωμία του χωρικού περιβάλλοντος. Εκεί θα δει ο επισκέπτης μια συνύπαρξη έλατου και βελανιδιάς, καστανιάς και ελιάς, μια μεγάλη ποικιλία θάμνων και φυτών ανθέων και αρωμάτων. Δίπλα στο χωριό ένα παλιό κτίριο ακριτικού φυλακίου, μπορεί να αποτελέσει κέντρο έρευνας της φύσης, παρατηρήσεως φυσικών κλιματικών φαινομένων, καταγραφής χλωρίδας και πανίδας, δημιουργίας ενός βοτανικού κήπου της φυτικής βιοποικιλότητας και παραγωγής δενδρυλλίων και άγριων λουλουδιών. Το κτίριο, εγκαταλειμμένο πλέον, μπορεί να μετασκευαστεί και σε ξενώνα για ερευνητές, φοιτητές και επισκέπτες. Το χωριό ευρίσκεται δίπλα στην οριοθετημένη συνοριακή γραμμή και η διασυνοριακή αποστολή του ιδρύματος θα εξυπηρετεί και μια ευρύτερη αναπτυξιακή προοπτική. Μπορεί να μείνει με την ταυτότητα Αμυρά.
4) Φαράγγι Κουβαρά Δολού: Ανάμεσα Δολού και Πωγωνιανής, υπάρχει ένα ενδιαφέρον και αξιόλογο γεωλογικό σχίσμα, ένα φαράγγι ή χαράδρα μήκους περίπου τριών χιλιομέτρων, το οποίο παρουσιάζει ένα μεγάλο περιβαλλοντικό πολιτιστικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Ένα μικροκλίμα το οποίο διαμορφώνει μια βιοποιλικότητα διαφορετική από την περιβάλλουσα κάθε εποχή, και συντηρεί μία ορνιθοπανίδα με είδη ντόπια και μεταναστευτικά. Έχει πηγές νερού στη διαδρομή της κοίτης, δύο παραδοσιακά γεφύρια, έναν παλιό μύλο αναστυλωθέντα, τα ίχνη τριών άλλων μύλων, που άλλοτε λειτουργούσαν, ένα ασκηταριό και μονοπάτια κυκλοφορίας και τοπικών διαδρομών. Είναι μια μικρογραφία Βίκου και αποτελεί αξιοθέατο γεωφυσικό σχηματισμό. Είχε ενταχθεί παλαιότερα σε πρόγραμμα Λίντερ, με έργα βελτιώσεως διαδρομών και ενοποίησης μονοπατιών, και δημιουργίας συνθηκών επισκέψεως και αξιοποίησης. Είναι δενδρόφυτη με ποικιλία από θάμνους και δένδρα πολλών ειδών. Μία επίσκεψη στο Δολό, που είναι χαρακτηρισμένο διατηρητέο χωριό, και ένα περπάτημα των μονοπατιών από τον υπουργό, θα του δημιουργήσει το ενδιαφέρον να αφήσει ο ίδιος τη δική του σφραγίδα. Με μια προσεγμένη μικρή νοικοκυρίστικη μελέτη, μπορεί να αποτελέσει μια γωνιά με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά ενδιαφέροντα, και με ένα πλέγμα μικρών και σύντομων μονοπατιών να μετατραπεί σε έναν τόπο φυσικής άσκησης και ευεξίας. Στην Πωγωνιανή, παράλληλα υπάρχει κτίριο(παλαιά σφαγεία) που με περιβαλλοντικό πρόγραμμα διαρρυθμίστηκε με σκοπό να γίνει ένα μίνι μουσείο Φυσικής Ιστορίας σε μια γύρω έκταση που περιφράχτηκε. Παραμένει κλειστό.
Θα μπορούσα να σας παραθέσω και άλλες περιπτώσεις για μικρά και μεγάλα έργα περιβαλλοντικής και πολιτιστικής παρέμβασης, με προστιθέμενη αναπτυξιακή αξία και μίας, πολλαπλά ιδιαίτερης σημασίας για μια ακριτική περιοχή, όπως είναι το Πωγώνι, η οποία έχει επτά χωριά του να αποτελούν το Αλβανικό Πωγώνι και δίπλα μια άλλη περιοχή, τη Δερόπολη, με έντονα τα εθνικά και πολιτισμικά ελληνικά χαρακτηριστικά της (γλώσσα, ήθη, έθιμα, μουσική έκφραση, συγγένειες και μια προαιώνια επικοινωνία), που διατηρούνται αναλλοίωτα.
Οι ανεμογεννήτριες, στην πρώτη εφαρμογή στο Κασιδιάρη, αφήνουν ανοιχτές πληγές στον οικότοπο με την παραμόρφωση της γεωφυσικής του εικόνας τέτοια που δεν βρίσκει τόπο να κάνει στάση η Αυστριακή Βασιλαετός Αρτεμισία.
Κύριε υπουργέ, η διαφημιζόμενη Καθαρή Πράσινη Ενέργεια, μετατρέπεται σε μια οιονεί ιδεολογική Ουτοπία, που ολισθαίνει δίπλα σε αέριο, σε βυτία ή σε υπεραγωγούς, και πετρελαιαγωγούς χιλιομέτρων, σε λιγνίτες και άνθρακες που αφήνουν διαδόχους την προηγμένη και καθαρή πυρηνική τεχνολογία. Η τρομοκρατία του «ρεύματος με …δελτίο» είναι ήδη στο ενεργειακό «μάρκετιγκ», και η ανάμνηση του σπαρματσέτου και του λυχναριού παίζει και στα like. Μη καταναλίσκεσαι σε περιοδείες «διαφήμισης» των ΑΠΕ, περισσότερη ενεργειακή οικονομία επιτυγχάνουν οι ηλιακοί θερμοσίφωνες. Η Ήπειρος έχει δώσει μεγάλο μερίδιο ενέργειας, μεγαλύτερο από όσο της αναλογεί, με τις ΑΠΕ των τριών Υδροηλεκτρικών εργοστασίων που λειτουργούν στα όριά της, οι οποίες μπορούν να αυξηθούν με πολλαπλή εκμετάλλευση των υδατοπτώσεων.
Δεν έχεις προσδόκιμο χρόνο για μια, για αρκετά ακόμη χρόνια έρπουσα ενεργειακή ΟΥΤΟΠΙΑ. Και το μποτιλιαρισμένο ακόμη Υγραέριο σε πλοία, θα αράξει πρώτα στη ΧΩΡΑ της Μυκόνου!! Πιστεύω ότι το αντιλαμβάνεσαι και το εννοείς.
Άφησε τουλάχιστον μια περιβαλλοντική σου σφραγίδα για να συνεχίσεις την ωραία ανάμνηση που άφησες με το «Μένουμε Ελλάδα». Για να υπερασπίζεσαι και συ την μετοίκησή σου στην ΗΠΕΙΡΟ, ξεκινώντας αμέσως ένα δικό σου νέο αφήγημα και μια πορεία στο δικό μας μονοπάτι «Μένουμε Ήπειρο»-«Μένουμε Πωγώνι».
Σε χαιρετώ φιλικά
Κωνσταντίνος Χρ. Κωστούλας
Ραδιοηλεκτρολόγος Φυσικός
Συνταξιούχος Διευθυντής ΟΤΕ
Ερευνητής- Συγγραφέας-Εκδότης